L-Unjoni Ewropea għandha biss il-kompetenzi (is-setgħat) mogħtija lilha mill-Istati Membri tal-UE permezz tat-trattati. Kompetenzi oħra jibqgħu f’idejn l-Istati Membri.
Skont l-Artikoli 11 u 191-193 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), l-UE hija kompetenti biex taġixxi fl-oqsma kollha tal-politika ambjentali, inkluż it-tibdil fil-klima. Il-kamp ta’ applikazzjoni tagħha huwa limitata bil-prinċipju tas-sussidjarjetà.
Il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima hija kompetenza kondiviża: kemm l-UE kif ukoll l-Istati Membri tagħha jistgħu jadottaw atti li jorbtu legalment. Madankollu, l-Istati Membri jistgħu jagħmlu dan biss meta l-UE ma tkunx eżerċitat il-kompetenza tagħha jew tkun waqfet tagħmel dan b’mod espliċitu. F'kull Stat Membru, xi oqsma jistgħu jkunu r-responsabbiltà tal-gvernijiet lokali jew reġjonali.
Barra minn hekk, l-Istati Membri huma responsabbli għall-implimentazzjoni tad-dritt tal-UE fil-prattika.
Newtralità klimatika fl-UE kollha
Skont il-Liġi Ewropea dwar il-Klima, l-UE għandha obbligu legali li ssir newtrali għall-klima sal-2050. Dan jinkludi mira intermedja għall-2030 li l-emissjonijiet netti ta’ gassijiet serra jitnaqqsu b’mill-inqas 55%.
L-Istati Membri jistgħu jadottaw miri intermedji aktar ambizzjużi. Huma responsabbli wkoll għall-metodi li jagħżlu biex jiksbu tnaqqis fl-emissjonijiet fit-territorju tagħhom.
L-approċċi għat-tnaqqis tal-emissjonijiet huma differenti fis-setturi kollha.
Skema tal-UE għall-Iskambju ta’ Kwoti tal-Emissjonijiet (l-EU ETS)
Bl-EU ETS, l-UE stabbiliet limitu fuq l-emissjonijiet globali minn xi setturi, speċjalment il-provvista tal-enerġija, l-industriji intensivi fl-enerġija u l-avjazzjoni, u ħolqot suq għall-kwoti tal-emissjonijiet, u b’hekk poġġiet prezz fuq il-karbonju.
L-implimentazzjoni tal-EU ETS hija kompetenza kondiviża:
- il-Kummissjoni taġixxi meta jkunu meħtieġa kundizzjonijiet uniformi ta’ implimentazzjoni fil-livell tal-UE biex tiżgura approċċ armonizzat fl-Istati Membri kollha, eż. biex tiddetermina l-allokazzjoni ta’ kwoti bla ħlas u biex timmonitorja, tirrapporta u tivverifika l-emissjonijiet.
- L-Istati Membri jallokaw kwoti lill-operaturi industrijali tagħhom, u jsegwu u jivvalidaw l-emissjonijiet attwali skont l-ammont assenjat rilevanti. Xi Stati Membri joperaw pjattaformi tal-irkant. L-Istati Membri jonfqu wkoll id-dħul mill-ETS fuq l-azzjoni klimatika.
Kondiviżjoni tal-isforzi
Ir-Regolament dwar il-Kondiviżjoni tal-Isforzi jittratta l-emissjonijiet fit-trasport domestiku (minbarra l-avjazzjoni), fil-bini, fl-agrikoltura, fl-iskart u fl-installazzjonijiet industrijali żgħar fl-UE. Sal-2030, dawn l-emissjonijiet se jitnaqqsu b’40% meta mqabbla mal-livelli tal-2005.
L-Istati Membri kollha jipparteċipaw f’dan l-isforz, b’miri nazzjonali li jvarjaw bejn -10% u -50%. L-Istati Membri huma responsabbli għall-implimentazzjoni u l-kisba ta’ dawn il-miri permezz ta’ taħlita ta’ miżuri tal-UE u nazzjonali. F’kull Stat Membru, xi wħud minn dawn l-oqsma jistgħu jkunu r-responsabbiltà tal-gvernijiet lokali jew reġjonali.
Użu tal-Art, Tibdil fl-Użu tal-Art u Forestrija (LULUCF)
Ir-Regolament LULUCF jintroduċi mira tal-UE għall-assorbimenti netti tal-karbonju mill-bjar naturali ta’ -310 miljun tunnellata ta’ ekwivalenti ta’ CO2 sal-2030. Hemm miri speċifiċi għal kull Stat Membru.
L-Istati Membri huma responsabbli biex jieħdu ħsieb u jespandu t-tneħħija tal-karbonju tagħhom biex jilħqu l-mira tal-UE l-ġdida. Huma għandhom ħafna miżuri disponibbli biex itejbu l-immaniġġjar tal-art tagħhom, inkluż l-immaniġġjar sostenibbli tal-foresti jew it-tixrib mill-ġdid tat-torbieri skulati. Huma jaġġornaw il-pjanijiet strateġiċi tagħhom skont il-Politika Agrikola Komuni (PAK) biex jirriflettu l-ambizzjoni ogħla għas-settur tal-art.
Standards tas-CO₂ għall-karozzi u l-vannijiet
Il-karozzi u l-vannijiet ġodda kollha mibjugħa fl-UE mill-1 ta’ Jannar 2035 iridu jkunu vetturi b’emissjonijiet żero, b’miri speċifiċi għat-tnaqqis tal-emissjonijiet mill-2030 meta mqabbla mal-livelli tal-2021. Kull sena jiġu stabbiliti wkoll miri speċifiċi għal kull manifattur.
L-Istati Membri għandhom rwol kruċjali peress li s-suċċess ta’ din il-politika l-ġdida se jiddependi fuq iż-żieda fl-għadd ta’ stazzjonijiet tal-iċċarġjar fl-Ewropa kollha. Fil-qafas tar-regolament għat-tnedija tal-Infrastruttura tal-Fjuwils Alternattivi, l-Istati Membri, bl-għajnuna tal-awtoritajiet lokali, se jżidu l-kapaċità tal-iċċarġjar f’konformità mal-bejgħ ta’ karozzi b’emissjonijiet żero u jinstallaw punti tal-iċċarġjar u tar-riforniment f’intervalli regolari fl-awtostradi ewlenin.
Appoġġ lil kulħadd fit-tranżizzjoni ekoloġika
Lil hinn mil-leġiżlazzjoni, l-UE toffri appoġġ finanzjarju lill-Istati Membri, l-ibliet, ir-reġjuni, in-negozji u l-gruppi vulnerabbli biex tgħinhom fit-tranżizzjoni ekoloġika. L-appoġġ finanzjarju tagħna jieħu forom differenti, bħall-programm LIFE, il-Fond Soċjali għall-Klima, il-Fond għall-Innovazzjoni u l-Fond għall-Modernizzazzjoni.